Fundacja Edukacji Prawnej IUSTITIA > Wiadomości > Sprawczy obywatel to osoba, która umie stosować prawo w pełnieniu roli obywatela.

Z wiceprezeską FEPI Elżbietą Piotrowską-Albin na temat Dnia Edukacji Prawnej 2024 rozmawia red. Monika Sewastianowicz z redakcji Prawo.pl .

MS: Jakie główne cele przyświecają obchodom Dnia Edukacji Prawnej w 2024 roku i dlaczego wybrano hasło „Sprawczy obywatel 2024” ?

EP-A: W tym roku chcemy zwrócić uwagę na to, że znajomość prawa jest podstawą skutecznej aktywności, jako obywatela, a aktywni obywatele są niezbędnym  czynnikiem konstytuującym demokratyczne państwo prawa. Sprawczość wynika ze znajomości prawa i umiejętności jego stosowania.  Dotyczy to praw podstawowych – człowieka, dziecka, obywatela, które zapisane są w Konstytucji, jak też wynikających z niej praw regulujących życie społeczne.

Hasło „Sprawczy obywatel”, to taka zabawa słowna, dlatego, że wyraz „sprawczy” zawiera w sobie cząstkę z pojęcia „prawo” oraz znaczenie, które odnosi się do działania przynoszącego rezultaty. Sprawczy obywatel to osoba, która umie stosować prawo w pełnieniu roli obywatela. Rola obywatela jest tez pojęciem prawnym i jest podstawą demokratycznego państwa prawa.  Przejawia się to poczynając od praw wyborczych, które każdemu dorosłemu obywatelowi dają przywilej wypowiedzenia się co do wyboru prezydenta, reprezentantów do Sejmu i Senatu, władz lokalnych i samorządowych, Parlamentu Unii Europejskiej, a kończąc na obywatelskim obowiązku troski o dobro wspólne, które może się przejawiać w najróżniejszy sposób i dotyczyć wszystkiego. Ową sprawczość obywatelską widzieliśmy w trakcie ostatnich wyborów do Sejmu 15 października 2023 r., kiedy z zachwytem patrzyliśmy na długie kolejki osób, chcących oddać głos na swoich kandydatów. Z radością patrzyliśmy na słupek frekwencji, który sięgnął 74,38 proc., pobijając poprzedni rekord 62,7 proc. z 1989 roku. W 2024 r. odbędą się wybory do samorządu oraz parlamentu europejskiego i mamy nadzieję, że i tym razem sprawczość obywatelska będzie się przejawiać wysokim poziomem uczestnictwa.

MS: To już ósma edycja Dnia Edukacji Prawnej, jakie wydarzenia przygotowano w tym roku?
EP-A: Dzień Edukacji Prawnej jest zwieńczeniem zaangażowania sędziów i partnerów w całoroczną działalność edukacyjną, której celem jest promocja wiedzy prawnej. Na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego odbędzie się spotkanie z licealistami, poświęcone prawnym aspektom wykorzystania nowoczesnych technologii, jak sztuczna inteligencja, oraz omówieniu zawodów prawniczych. Spotkanie to zapewni również uczniom wyjątkową szansę uczestniczenia w symulowanych rozprawach sądowych, prowadzonych przez sędziów Piotra Gąciarka i Igora Tuleyę, aktywnych członków Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”. Ta inicjatywa stanowi niepowtarzalną okazję do zgłębienia wiedzy na temat funkcjonowania sądownictwa oraz pracy sędziego, co przybliża uczestników do realiów prawniczych zawodów.

Zapraszamy także do udziału w spotkaniach z sędziami na terenie całego kraju w szkołach i sądach oraz lektury artykułów z cyklu „Bliżej prawa” na stronie internetowej Prawo.pl. Chętni mogą też wziąć udział w webinariach: „Praktyczny poradnik nie tylko dla początkującego aktywisty” z Jakubem Kocjanem z Akcji Demokracja, „Uczniu poznaj swoje prawa” z Marcinem Kruszewskim oraz „Eko odpowiedzialni – czy drzewa dziękują?” z aktywistką Anną Albin. Te webinaria są zaprojektowane tak, aby inspirować i edukować młodzież w zakresie aktywności obywatelskiej, praw uczniów i ekologicznej odpowiedzialności.

MS: W jaki sposób aktywność obywatelska, szczególnie w kontekście praw i obowiązków konstytucyjnych, wpływa na kształtowanie społeczeństwa demokratycznego?
EP-A: Aktywność obywatelska odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu społeczeństwa demokratycznego, ponieważ jest to sposób, w jaki obywatele mogą bezpośrednio uczestniczyć w życiu politycznym, społecznym i ekonomicznym swojego kraju. Obywatele świadomi swoich praw i obowiązków są bardziej skłonni do uczestnictwa w wyborach, angażowania się w inicjatywy społeczne i monitorowania działań rządzących. Taka świadomość przyczynia się do rozwoju kultury demokratycznej, w której dialog, odpowiedzialność i transparentność stają się fundamentami funkcjonowania państwa. Promowanie aktywności obywatelskiej, szczególnie wśród młodzieży, to inwestycja w przyszłość demokracji.

Czytaj więcej na Prawo.pl:

https://www.prawo.pl/oswiata/dzien-edukacji-prawnej-2024-sprawczy-obywatel-elzbieta-piotrowska-albin,520311.html