„Sprawczy obywatel 2024” – to hasło przewodnie tegorocznego Dnia Edukacji Prawnej który, obchodzimy 15 marca. W tym roku podobnie jak w ubiegłym, koncentrujemy się na pokazaniu tego, jak ogromne znaczenie w kształtowaniu społeczeństwa demokratycznego ma aktywność każdego z nas, obywatelek i obywateli, w zakresie praw i obowiązków, które wyznaczone są przez Konstytucję. Poczynając od praw wyborczych, które każdemu dorosłemu obywatelowi dają przywilej wypowiedzenia się co do wyboru prezydenta, reprezentantów do Sejmu i Senatu, władz lokalnych i samorządowych, Parlamentu Unii Europejskiej, a kończąc na obywatelskim obowiązku troski o dobro wspólne, które może się przejawiać w najróżniejszy sposób i dotyczyć wszystkiego. Ową sprawczość obywatelską widzieliśmy w trakcie ostatnich wyborów do Sejmu 15 października 2023 r., kiedy z zachwytem patrzyliśmy na długie kolejki osób, chcących oddać głos na swoich kandydatów. Z radością patrzyliśmy na słupek frekwencji, który sięgnął 74,38%, pobijając poprzedni rekord 62,7% z 1989 roku. W 2024 r. odbędą się wybory do samorządu oraz parlamentu europejskiego i mamy nadzieję, że i tym razem sprawczość obywatelska będzie się przejawiać wysokim poziomem uczestnictwa.
Znajomość prawa jest podstawą skutecznej aktywności obywatelskiej, a aktywni obywatele są niezbędnym czynnikiem konstytuującym demokratyczne państwo prawa.
Dzień Edukacji Prawnej jest zwieńczeniem zaangażowania sędziów i partnerów w całoroczną działalność edukacyjną, której celem jest promocja wiedzy prawnej, rozbudzenie zainteresowania, w szczególności dzieci i młodzieży, tematyką prawa, a także przybliżenie instytucji wymiaru sprawiedliwości. Inicjatorem akcji jest Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”, organizatorem Fundacja Edukacji Prawnej „Iustitia”, a głównym Partnerem, największe wydawnictwo prawnicze Wolters Kluwer Polska.
Oj, będzie się działo!
Z tej okazji, zapraszamy zainteresowanych do udziału w webinariach, spotkaniach z sędziami na terenie całego kraju w szkołach i sądach, lektury artykułów z cyklu „Bliżej prawa” na stronie internetowej Prawo.pl oraz materiałów edukacyjnych umieszczonych na stronie naszej Fundacji.
Ponadto, na Wydziale Zarządzania UW odbędzie się spotkanie z uczniami liceów poświęcone tematyce prawnej. Będziemy rozmawiać o prawie w dobie Artificial Inteligence, zawodzie adwokata i radcy prawnego. Zawód sędziego uczniowie będą poznawali poprzez uczestnictwo w symulacji rozpraw prowadzonych przez sędziów Piotra Gąciarka oraz Igora Tuleyę – członków Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia.
Szczegółowa informacja wydarzeniach:
WEBINARIA
W dniu 15 marca 2024 r. zapraszamy uczniów na trzy webinaria on-line. Nauczycieli zgłaszających uczniów do udziału prosimy o kontakt na adres: fundacja@iustitia.pl . Zwrotnie prześlemy informację o sposobie logowania. Wziąć udział w webinariach można także poprzez profil Fundacji na Facebooku – @Fundacja Edukacji Prawnej „Iustitia”
- Praktyczny poradnik nie tylko dla początkującego aktywisty 9.00 – 9.40 z Jakubem Kocjanem z Akcji Demokracja, rozmawia Jolanta Jeżewska
- Uczniu poznaj swoje prawa z „Prawem Marcina”. 10.00 – 10.40, z Marcinem Kruszewskim rozmawia Radek Łukasik
- Eko odpowiedzialni – czy drzewa dziękują? 11 – 11.40 – z aktywistką Anną Albin z Inicjatywy Dzikie Karpaty rozmawia Jarosław Konopka
Opis webinariów:
- Praktyczny poradnik nie tylko dla początkującego aktywisty: godz. 9.00 – 9.40. Rozmawiają Jakub Kocjan – Akcja Demokracja i sędzia Jolanta Jeżewska
W trakcie webinarium odpowiemy na pytania:
- Jak zmienić świat albo chociaż swoją najbliższą okolicę, mobilizując ludzi wokół Ciebie do wspólnego działania i nacisku?,
- Jak sprawić, aby decydenci nie tylko nas wysłuchali, ale też nas posłuchali?,
- Na co liczą i czego się obawiają Ci, którzy mogą spełnić Twoje postulaty?
Jakub Kocjan – doktorant w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, absolwent prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Wieloletni kampanier ds. praworządności w Akcji Demokracji i koordynator Porozumienia Dla Praworządności. Wyróżniony Nagrodą Prezydenta Warszawy dla osób młodych działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego im. Tadeusza Mazowieckiego „za działania prodemokratyczne i antyfaszystowskie, a w szczególności za aktywną obronę niezależności sądownictwa”.
Jolanta Jeżewska – sędzia Sądu Rejonowego w Gdyni, karnistka, członkini SSP IUSTITIA oraz zarządu Fundacji Edukacji Prawnej IUSTITIA
- Uczniu poznaj swoje prawa z „Prawem Marcina”, godz. 10.00 – 10.40, z Marcinem Kruszewskim rozmawia Radek Łukasik
Marcin Kruszewski – prawnik, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, twórca największego profilu prawniczego w Polsce, na którym codziennie opowiada o prawach ucznia. TikToker roku 2023 wg. See Blogers. W ostatnich dwóch latach jego konto było najszybciej rozwijającym się profilem na platformie. W młodości był tym uczniem, który wykłócał się z nauczycielem, czy można mu zabrać telefon; dziś wspiera młodzież w walce o ich prawa w domu i w szkole.
Radosław Łukasik – prawnik, Dyrektor Segmentu Administracji Państwowej, Wolters Kluwer Polska, członek zarządu Fundacji Edukacji Prawnej „Iustitia”.
- Eko odpowiedzialni – czy drzewa dziękują?, godz. 11 – 11.40 – z aktywistką Anną Albin z Inicjatywy Dzikie Karpaty rozmawia Jarosław Konopka
Art. 86 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej określa obowiązek dbałości o stan środowiska i ekosystemu. Każdy człowiek ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie ich pogorszenie. Ochrona dzikiej przyrody jest wspólnym obowiązkiem a prawo obywateli o tym by decydować o zarządzaniu polskimi lasami, które są dobrem publicznym – prawem, z którego należy korzystać.
Odpowiemy na pytania:
- Jak inicjatywy obywatelskie mogą być realizowane i czy ich działania przyczyniają się do ochrony środowiska?
- Jak organizować się by osiągnąć cel , którym jest ochrona obszarów zagrożonych działaniem człowieka? Czy i jak współdziałać ze społecznością lokalną ?
- Czym zajmuje się Inicjatywa Dzikie Karpaty?
- Czy doraźny zakaz wycinki drzew to dobry pomysł?
Anna Albin – biolożka ze specjalizacją w partycypacyjnej ochronie przyrody, edukatorka w Ogrodzie Botanicznym UW. Związana z kolektywem edukatorskim Nauka Ukorzeniona działającym przy Domu Przyrody i Kultury w Teremiskach oraz Inicjatywą Dzikie Karpaty.
Jarosław Konopka – sędzia Sądu Rejonowego we Włocławku, członek zarządu Fundacji Edukacji Prawnej Iustitii , członek SSP Iustitia
„BLIŻEJ PRAWA” na Prawo.pl
Z okazji Dnia Edukacji Prawnej partner wydarzenia Wolters Kluwer Polska przygotował praktyczne artykuły omawiające zagadnienia prawne z życia codziennego, które zostaną opublikowane 15 marca na portalu Prawo.pl:
- Czy małoletni może prowadzić działalność gospodarczą
- Jakie formalności trzeba spełnić, aby wybudować garaż
- Jak wymienić prawo jazdy
- Jak głosować w wyborach samorządowych
- Jak zapisać dziecko do szkoły, jakie dokumenty trzeba dostarczyć
- Kiedy pijany kierowca będzie miał skonfiskowany samochód
- Jak weryfikować lekarzy i psychologów, by nie nabrać się na osoby bez uprawnień
- Co można sprawdzić na elektronicznym koncie PUE ZUS
- Kiedy można skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej
- Jak mały przedsiębiorca przekształci użytkowanie wieczyste we własność
- Jak składać reklamacje po zmianach
- Jak długo ważne są recepty
- Kiedy kończą się ubezpieczenia i zniżki dla studentów
- Pieniądze w rodzinie – lepsza pożyczka czy darowizna
- Dziecko u lekarza – czy zawsze w obecności rodzica
MATERIAŁY EDUKACYJNE
Przypominamy również już wcześniej nagrane materiały edukacyjne – https://www.edukacja.iustitia.prawo.pl/co-robimy/materialy-edukacyjne/#0, do wykorzystania w pracy z dziećmi i młodzieżą nie tylko w Dniu Edukacji Prawnej, takie m.in. jak:
- Bajka o królewnie, która zniosła wszystkie prawa
- Proces wilka – dwie części
- Prawa zwierząt w świecie prawa człowieka
- Prawa i obowiązki osoby zatrzymanej przez policję
- I inne
KSIĄŻKI
Ponadto z okazji Dnia Edukacji Prawnej partner wydarzenia Wolters Kluwer Polska udostępnia wydane przez siebie książki z rabatem 20%. Oferta jest ważna w dniach 15-17 marca 2024 r.
Polecamy uwadze te tytuły:
Apteczka prawna. Lex bez łez – https://www.profinfo.pl/sklep/apteczka-prawna-lex-bez-lez,505002.html ,
Elementy prawa. Podręcznik z ćwiczeniami – https://www.profinfo.pl/sklep/elementy-prawa-podrecznik-z-cwiczeniami,59580.html
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej – https://www.profinfo.pl/sklep/konstytucja-rzeczypospolitej-polskiej-przepisy,184122.html
I wiele innych
AKTYWNOŚCI LOKALNE DEP 2024 roku „SPRAWCZY OBYWATEL” już się rozpoczynają (lista niezamknięta).
IUSTITIA Oddział w Przemyślu
15.03.2024 roku godz. 10.00
– w ramach DEP Iustitia Oddział Przemyśl, Zespół Interdyscyplinarny MOPS Przemyśl, KMP Przemyśl i Zespół Szkół Elektronicznych i Ogólnokształcących w Przemyślu organizują symulację rozprawy i lekcję dla młodzieży w Sądzie Rejonowym w Przemyślu.
IUSTITIA Oddział w Krakowie
15.03.2024 roku godz. 10.00-11.30
– w ramach DEP Iustitia Oddział Kraków organizuje spotkanie sędziów z uczniami LO w Myślenicach. Rozmawiać będą o konstytucji, a zwłaszcza o tym, że przewiduje ona więcej praw niż obowiązków obywatelskich, ale także o tym, dlaczego warto wiedzieć więcej na temat prawa. Jak może, a nawet powinien zachowywać się obywatel, aby nie tylko jemu żyło się dobrze w jego małej lokalnej ojczyźnie i w Polsce.
IUSTITIA Oddział we Włocławku
11.03.2024 roku godz. 09.00
– w ramach DEP sędzia Jarosław Konopka poprowadzi spotkanie z młodzieżą w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kowalu. Rozmawiać będą o tym, jak zostać „sprawczym obywatelem” i o prawach podstawowych.
IUSTITIA Oddział w Szczecinie
11.03.2024 roku godz. 12.35
– w ramach DEP odbędą się warsztaty pn. „Stop Hejt” w Szkole Podstawowej nr 4 w Koszalinie;
13.03.2024 roku
w ramach DEP odbędą się:
– o godz. 11.40 warsztaty pn. „Stop Hejt” w Szkole Podstawowej nr 4 w Koszalinie,
– spotkanie w budynku sądu z uczniami klasy Szkoły Podstawowej nr 2 w Sławnie w czasie którego dzieci zwiedzą Sąd, a poza tym rozmawiać będą na temat roli sądu i praworządności w życiu obywatela;
15 marca 2024 roku
– spotkanie w budynku sądu z uczniami klasy Szkoły Podstawowej nr 3 w Sławnie w czasie którego dzieci zwiedzą Sąd, a poza tym rozmawiać będą na temat roli sądu i praworządności w życiu obywatela;
18 marca 2024 roku
w ramach DEP odbędą się:
– warsztaty pn. „Stop Hejt” w Szkole Podstawowej nr 4 w Koszalinie,
– od godz. 8.30-11.00 spotkanie w budynku sądu z uczniami klasy III Szkoły Podstawowej nr 2 w Wałczu w czasie którego dzieci zwiedzą Sąd, a poza tym rozmawiać będą na temat roli sądu, pracy sędziego, sekretarza, kuratora,
– od godz. 10.30- 13.00 spotkanie w budynku sądu z uczniami klasy I Szkoły Podstawowej nr 5 w Wałczu w czasie którego dzieci zwiedzą Sąd, a poza tym rozmawiać będą na temat roli sądu, pracy sędziego, sekretarza, kuratora;
20 marca 2024 roku
w ramach DEP odbędą się:
– o godz. 10.00 (w Sądzie Rejonowym w Koszalinie) symulacja rozprawy karnej z udziałem uczniów szkoły ponadpodstawowej TEB Edukacja w Koszalinie w trakcie której uczniowie pod przewodnictwem sędziego (z udziałem adwokata i prokuratora) będą mogli wcielić się w role procesowe: sędziego, oskarżonego, prokuratora, obrońcy, świadka,
– o godz. 14.15 warsztaty pn. „Stop Hejt” w świetlicy Towarzystwa Przyjaciół Dzieci „Zacisze” w Koszalinie;
21 marca 2024 roku
– w ramach DEP o godz. 11.00 w ramach DEP w Sądzie Rejonowym w Wałczu uczniowie klasy V Technikum Budowlanego w PCKZiU w Wałczu wezmą udział w rozprawie cywilnej w charakterze publiczności; po rozprawie odbędzie się dyskusja na temat przeprowadzonej rozprawy oraz zawodów prawniczych;
22 marca 2024 roku
w ramach DEP odbędą się:
– w godz. od 08.00 do 10.00 spotkanie w budynku sądu z uczniami klasy III Szkoły Podstawowej nr 4 w Wałczu w czasie którego dzieci zwiedzą Sąd, a poza tym rozmawiać będą na temat roli sądu, pracy sędziego, sekretarza, kuratora,
– spotkanie w budynku sądu z uczniami klasy Szkoły Podstawowej w Darłówku w czasie którego dzieci zwiedzą Sąd, a poza tym rozmawiać będą na temat roli sądu i praworządności w życiu obywatela.
IUSTITIA Oddział w Opolu
– Sąd Rejonowy w Nysie 15.03.2024 r. godz. 9.00
wizyta klas z Zespołu Placówek Specjalnych klasy 7bż i 8 dż oraz 5 osób z projektu „Rehabilitacja 25 plus” oraz klasy 8a ze Szkoły Podstawowej nr 5 w Nysie – spotkanie z sędziami Remigiuszem Drzewieckim oraz Dobrawą Michałowską, omówienie czym zajmuje się sąd i symulacja rozprawy sądowej,
– Sąd Rejonowy w Prudniku 15.03.2024 r. godz. 13.00
wizyta klas z Zespołu Szkół Medycznych w Prudniku spotkanie z sędzią Izabelą Kaplitą, omówienie czym zajmuje się sąd oraz symulacja rozprawy sądowej
– Szkoła Podstawowa w Cieciułowie spotkanie z sędzią Katarzyną Kałwak z SR w Oleśnie pod hasłem „Poznaj swój sąd” na temat organizacji sądownictwa.
